Digitale tools helpen de zorg vooruit. Ze verhogen de kwaliteit, maken de zorg toegankelijker en het zorgproces efficiënter. Maar wordt er al veel gebruik gemaakt van digitale zorg in Nederland? En hoe ziet het er in de toekomst uit?

Over digitale zorg

Met digitale zorg bedoelen we de inzet van eHealth. We hebben het dan vooral over webapplicaties en mobiele apps en niet over robotica. Deze digitale toepassingen kunnen zowel gericht zijn op patiënten als zorgverleners.

Staat van digitale zorg in 2022

Helaas innoveert digitale zorg zich niet zo vlot als in andere branches. Moeilijkheden om te verbinden met het EPD, de hoge eisen aan veiligheid en privacy en rigide zorgprotocollen maken het lastig om snel te innoveren.

Andries Hamster, Chief Product Officer bij Founda Health, zegt hierover: “Zorgverleners zien zeker de waarde in van digitale toepassingen, maar het daadwerkelijke gebruik ervan is nog lastig. De snelle wereld van innovatie en technologie botst namelijk met de gecontroleerde omgeving van het ziekenhuis. Dat vraagt om een grote verandering. En dat kost tijd.”

Remko Nienhuis zegt hierover in zijn interview met Founda “Het denken in de zorg over ICT loopt naar mijn idee nog 10 tot 15 jaar achter en wordt beheerst door de gedachte van grote systemen die alles kunnen.”

Dat het wat langzamer gaat, betekent natuurlijk niet dat digitalisatie de zorg helemaal niet zal bereiken. Het duurt alleen wat langer.

Controle afdwingen of loslaten

We gaan naar een wereld toe waarin digitale tools, zoals eHealth apps, niet meer ontwikkeld worden binnen de muren van de zorginstelling. Ze worden nu al steeds meer daarbuiten gemaakt, waardoor het landschap verandert van ‘control’ naar ‘out of control’. Er is veel beweging en veranderingen volgen zich snel op. Veranderingen die nogal eens gezien worden als chaos.

Om met deze ‘chaos’ om te gaan, staan zorginstellingen voor een keuze:

1. Controle afdwingen. Zo behoudt je de grip, maar gaat verandering langzaam. Deze aanpak kan verdere innovatie juist in de weg in zitten en ervoor zorgen dat briljante applicaties het daglicht nooit zullen zien.
2. De chaos omarmen. Dat vraagt om anders denken, experimenteren en snel kunnen schakelen. Als er morgen een app ontstaat die beter is dan het huidige aanbod, is het zaak om direct te kunnen switchen. Maar hoe pak je dat aan zonder kernwaarden als kwaliteit en privacy en veiligheid uit het oog te verliezen?

Gezien de uitdagingen waar de zorg in zijn geheel voor staat, heeft snelle innovatie (en het daarmee omarmen van de chaos) de voorkeur. De vraag is alleen hoe we dat gaan managen. Hoe maken we de chaos hanteerbaar?

Meer keuzevrijheid

Als je je vroeger bij een bank aansloot, zat je daar aan vast. Je kon alleen bij je eigen bank geld onttrekken en storten. Uiteraard alleen binnen kantoortijden. En overschrijvingen kon je alleen doen op de manier die de bank had bedacht.

Dat is tegenwoordig wel anders. Je kan bij elke pinautomaat pinnen en binnenkort staan er alleen maar universele Geldmaatjes. Daarnaast bieden webshops een pallet aan betalingsmogelijkheden aan waar de consument uit kan kiezen. De bank moet zich daar naar schikken en niet meer andersom.

Deze analogie moet zich in de zorg nog onttrekken. We zijn op weg naar een toekomst waarin we een pallet aan digitale zorgapplicaties voorhanden hebben. De dokter of patiënt kan kiezen welke hij of zij wil gebruiken.

Patiënt staat centraal

De zorg is aanbodgestuurd. Als patiënt heb je niet zoveel te kiezen. Maar mensen worden steeds mondiger, beter geïnformeerd en hebben veel keuzevrijheid in hun dagelijks leven.

We bewegen ons naar een situatie toe waarin de patiënt bepaalt welke digitale zorg ze willen ontvangen niet welke het ziekenhuis toevallig aanbiedt. Zeker als er een groot aanbod aan toepassingen is. In zijn boek The Patient Will See You Now beschrijft Eric Topol al in 2014 hoe ‘digital health’ het zorgproces ingrijpend zal veranderen. Met daarbij een centrale rol voor de patiënt.

Focus op niche

Een one size fits all aanpak werkt echter niet in de zorg. Elke patiënt en elke behandeling is anders waardoor algemene tools snel niet toereikend genoeg zijn.

Succesvolle toepassingen in de digitale zorg zullen zich daarom richten op niches. Daar zien we nu al voorbeelden van: AI-software van Viz.ai bepaalt heel snel wat voor soort beroerte een patiënt heeft, zodat snel met behandeling gestart kan worden. WSK Medical zet AI in om automatisch H&E en IHC (KI-67) gekleurd borstkankerweefsel te analyseren op diabeelden.

Grote spelers jagen innovatie aan

Ook grote organisaties als Amazon, Microsoft en Google mengen zich in het landschap van digitale zorg. Deze spelers zijn in een hoog tempo bezig de healthcare IT markt te ‘commoditizen’. Wij zien dat niet als bedreiging, maar als natuurlijke stap die innovatie zal versnellen. Veel van de producten en algoritmes die deze bedrijven ontwikkelen, worden bijvoorbeeld overgenomen door ontwikkelaars om vervolgens zorgapplicaties mee te bouwen.

Founda Health neemt barrières weg

Bij Founda Health maken we ons hard om de drempels weg te nemen die innovatie in de weg zitten. Dat doen we door middel van platformdenken. Door het EPD te koppelen aan ons systeem heb je als zorgverlener in één keer toegang tot meer dan 40 innovatieve zorgapplicaties.

Daarbij zijn gestandaardiseerde interoperabiliteiten sonze belangrijkste pijlers. Op deze manier werken we aan transparantie en keuzevrijheid voor ICT in de zorg.