De veelzijdige en energieke Tijs Stehmann is Chief Medical Officer (CMO) bij Founda Health. Na zijn twee masters in wiskunde en marketing werd hij ook dokter. Inmiddels volgt hij de opleiding tot kinderarts in het Emma Kinderziekenhuis (onderdeel van Amsterdam UMC). Daarnaast is hij de medebedenker van Dokter Media, een online platform waarop medische berichten in de media een begrijpelijke uitleg en duiding krijgen. Over de combinatie van al deze activiteiten en zijn visie op interoperabiliteit in de zorg en gegevensuitwisseling gaan we met elkaar in gesprek.

Hoewel hij veel ballen in de lucht moet houden, lijkt dat voor ‘dokter Tijs’ (zoals zijn Founda Health-collega’s hem graag noemen) geen enkel probleem: ‘Ik ben een geluksvogel’.

Ouderwets en inefficiënt werken in de zorg

"Toen ik als dokter begon, viel me op hoe ouderwets we nog werken. Veel informatie werd – en wordt – nog steeds gedeeld op papier, via de fax, en slechts in beperkte mate digitaal. Deze inefficiënte manier van werken kost niet alleen veel tijd, het leidt ook tot verlies van informatie en tot minder goede zorg. Het verbaasde me en samen met collega-arts en vriend Lester du Perron begon ik hierover vragen te stellen. Na een aantal bezoeken aan het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) viel ons op dat er bij de verschillende initiatieven vanuit de overheid amper tot geen dokters betrokken zijn."

Informatieberaad: te traag voor echte verandering

"Een aantal jaar geleden mochten we presentaties geven tijdens het Informatieberaad (IB), een initiatief van VWS om gegevensuitwisseling in de zorg te versnellen. We hoorden de meest wilde en soms geavanceerde plannen, terwijl die totaal niet overeen kwamen met de praktijk. Tijdens verschillende bijeenkomsten lieten we, aan de hand van onze ervaringen in de praktijk, beleidsmakers ervaren hoe het is om te werken met de huidige - toch wel vaak houtje-touwtje-manier van gegevensoverdracht. Ook omdat we ervaarden dat het IB snelheid mist om voor echte verandering te zorgen, stopten we uiteindelijk met onze bijdrage aan het IB."

Zorgprofessionals in de lead

"Ik denk namelijk dat wij als zorgprofessionals veel meer zelf de lead zouden moeten nemen. We moeten duidelijk maken dat wij op andere manieren willen werken en hoe. Best een lastige opgave als je dat zelf nog helemaal niet doorhebt. Net zoals bijna iedere andere Nederlander heeft technologie een belangrijke plek in mijn leven, maar eenmaal door de draaideur van een ziekenhuis, krijg ik regelmatig het gevoel twintig jaar terug in de tijd te stappen."

Founda Health – Adyen van de zorg

Omdat hij urgentie bleef voelen iets te veranderen in de zorg, ging Tijs op zoek naar voorbeelden uit andere sectoren. Zo ontstond het idee om de ‘Adyen van de zorg’ te gaan bouwen. "In plaats van zelf weer een nieuw, alomvattend, systeem te bouwen, ging het ons juist om bestaande en nieuwe systemen met elkaar te verbinden, vertelt Tijs. ‘Op een manier zoals dit een aantal jaar geleden ook in de financiële wereld werd gedaan. Zo kwam Founda Health op mijn pad, mensen uit de Fintech die voor verandering in Zorg ICT willen zorg. Zij hadden nog geen dokter en wel behoefte aan iemand met een mening – en die mening ook aan ziekenhuizen kan en wil uitleggen."

Wat doe je als CMO bij Founda Health?

"Namens Founda Health onderhoud ik contact met ‘digitale dokters’ in de ziekenhuizen. Dat zijn veelal Chief Medical Information Officers (CMIO’s) en andere enthousiaste dokters en verpleegkundigen, al kan het ook de CEO zijn. Mijn werk is nu nog heel veel uitleggen. Wij bouwen zelf geen apps en ook geen EPD, wij zorgen op een slimme manier voor de verbinding daartussen.

Alhoewel ‘app’ misschien wat misleidend is, want het hoeft niet perse een app op je telefoon te zijn. Het kan ook een programma op je desktop of een additioneel programma in het EPD zijn. Applicaties moeten nu vaak met elk ziekenhuis opnieuw verbinding maken. Dat kost tijd en geld, en vaak werkt het op iedere locatie nét iets anders. Andersom geldt iets vergelijkbaars voor ziekenhuizen.

Het Founda Health platform voegt daarin echt iets toe. Het is voor ziekenhuizen makkelijk inzetbaar en ook goed bruikbaar voor app-ontwikkelaars. Daarnaast is het eenvoudig op te schalen. Voor beide partijen geldt dat ze slechts eenmaal ‘verbinden’ met Founda Health en onze knappe koppen (ontwikkelaars) regelen de rest. Zij kunnen alles bedenken en maken, wat mij weer sterkt in de gedachte dat het hele interoperabiliteitsvraagstuk oplosbaar is."

Ervaar je dat ook in de praktijk?

"Dokters zijn over het algemeen meestal vrij positief kritisch, al hebben ze wel veel vragen. Vaak hoor ik dezelfde thema’s terug. Over de beperkte tijd om integraties te verzorgen, de meerwaarde van apps die niet altijd duidelijk is, of over een wildgroei aan apps die langzaamaan ontstaan is. Als niet alles met elkaar verbonden is of je introduceert een app, maar die verbind je niet met andere systemen of je betrekt artsen en patiënten niet, dan zal het niet werken. Een applicatie maken of integreren is geen doel op zich. Het moet een middel zijn en pas als dat leidt tot efficiënter werken en tot betere zorguitkomsten heeft het meerwaarde. Founda Health kan hierin een goede rol spelen als ‘betrouwbaar stopcontact’.

We werken hard aan onze positie in de sector. Het is begrijpelijk dat het voor ziekenhuizen spannend is, want je werkt toch met een derde partij. Aan ons dus de taak te laten zien dat we dat goed en veilig kunnen. Het zou tof zijn als steeds meer partijen ons het vertrouwen gunnen."

Onderdeel van de zorg

"Ondanks dat Founda Health zelf geen zorg levert, is het belangrijk dat we beseffen dat we wèl onderdeel zijn van de zorg. Dus in hoeverre leidt dat wat we maken tot betere zorg? Met het Founda Health platform willen we zowel patiënten als zorgverleners faciliteren, waardoor het mogelijk is nieuwe digitale oplossingen te gebruiken, zonder dat dat meteen leidt tot ‘weer een nieuw systeem’. Juist niet, we willen zorgen dat het onderdeel wordt van de dagelijkse – en dat vind ik een vreselijk woord – workflow."

Wat vind je van de Wegiz?

"Een wet moet er naar mijn idee niet voor moet zorgen dat er innovatie plaatsvindt, juist andersom. Bij Founda Health ervaar ik dat wanneer je iets kan bedenken, het technisch ook realiseerbaar is. Als er wetgeving voor nodig is om te zorgen dat het veilig gebeurt, dan is dat zo. Maar het begint bij het bedenken van wat nodig is. De subsidies (zoals de VIPP-programma’s, red.) zorgen er aan de ene kant voor dat innovatieprojecten worden opgestart, aan de andere kant bestaat wel het gevaar dat er simpelweg een lijstje wordt afgevinkt. Vanuit de arts, de patiënt en de bruikbaarheid denken is echt nog een stap verder. Dus een wet op zichzelf werkt nooit."

Vinden patiënten, en in jouw geval veelal de ouders van patiënten, het fijn zelf de beschikking te hebben over hun dossier?

"Jouw dossier is van jou, dat uitgangspunt is heel evident wat mij betreft en past ook helemaal in deze tijd. Uit onderzoeken blijkt ook dat mensen die eigen regie prettig vinden. Zorgprofessionals worden nu ook opgeleid met het concept ‘samen beslissen’. Je stelt samen een zorgplan op en je moet daarin als dokter ook ruimte bieden aan de wensen van de (ouders van de) patiënt. Toch merk ik ook dat veel mensen die ruimte helemaal niet willen of niet de hele dag met hun persoonlijk dossier bezig willen zijn. Dus de gedachte achter persoonlijke gezondheidsomgevingen (PGO’s), dat mensen graag met hun persoonlijke dossier bezig zijn, gaat niet voor iedereen op. Als je jong en gezond bent kom je doorgaans niet in een ziekenhuis terecht, voor die mensen zie ik niet direct meerwaarde in een PGO."

Kun je een voorbeeld geven uit je eigen praktijk als kinderarts waarin digitalisering een meerwaarde heeft?

"Als je kleine kinderen hebt, bezoek je in de eerste vier jaar regelmatig het consultatiebureau. Ouders die met hun kind, om wat voor reden dan ook, bij mij terechtkomen zijn vaak verbaasd dat ik de groeigegevens uit het groeiboekje overtyp. Zij zeggen vaak: “Ja maar, dokter dat staat toch in uw systeem?” Nou, niet dus. Het zou heel fijn als zoiets concreets als informatie over de groei van een kind van het consultatiebureau rechtstreeks in het EPD kan komen en ik andersom ook informatie zou kunnen toevoegen."

Waarom kan dat nog niet?

"Het is een groot, versnipperd landschap vol verouderde systemen. Vaak is er geen tijd om even stil te staan en te zien dat het eenvoudiger kan. Daarnaast zijn we in de zorg nu eenmaal altijd wat trager. Dat wil ik ook direct nuanceren, want dat is zeker niet zo voor alle facetten in de zorg, en we hebben in Nederland echt hele goede kwaliteit van zorg."

Hoe zie jij de ontwikkeling van Founda Health?

"Het zou ideaal zijn als het over een aantal jaar vanzelfsprekend is dat medische gegevens worden uitgewisseld, en dat nieuwe digitale ontwikkelingen sneller hun plek in het zorglandschap vinden. Een groot netwerk waarin medische gegevens gemakkelijk en veilig kunnen stromen. Hopelijk heeft Founda Health er dan aan bijgedragen dat deze digitale gegevensuitwisseling een vanzelfsprekendheid is in de zorg."